Donald Trump, Suudi Arabistan ve İsrail’de geze dursun, ABD’de hükümetin yeni ilan ettiği bütçenin sorunları, bütçe tartışmalarını medya sayfalarının en popüler, en yaygın yeni konusu yaptı.
Trump’ın hazırlattığı bütçe, şirketler ve tüketicilerin vergilerini azaltmanın avantajlarını göstermek niyeti ile hazırlanmıştı. Bütçe, hatta 10 yıl içinde ABD bütçesinin sıfır açık durumuna geleceğini gösteriyordu.
Ama biraz düşünülürse önemli sorunlar var. Devlet vergileri azalttığı zaman, daha az para topluyor demektir. Vergi düşürmenin hedefi budur. Ancak bütçenin topladığı paralarda Trump bütçesinde bir azalma yok. Hatta önümüzdeki 10 yılda Trump bütçesinin artması varsayımı bile yapılmış. Ama bütçe, devletin gelir hasılatının azalmasının maliyetini hiç gündeme getirmemiş.
Ünlü iktisatçı, Harvard Üniversitesi ekonomisti Lawrence Summers, Washington Post gazetesine bir makale yazarak durumu şöyle özetlemiş: ‘Son 49 yılda gördüğüm bütçeler arasında en uydurma muhasebe kayıtlarına dayanan bütçe bu bütçe!’
İlginçtir mesela Trump gayrimenkul vergisini de kaldırmayı planlıyor ama bütçe Obama dönemindeki gayrimenkul vergisinden daha fazla gayrimenkul vergisi hasılatı gösteriyor.
Daha çok tartışılacak gibi
Trump’ın kendi elemanları da henüz detayları yazmadıklarını ve bu nedenle eleştiri yapıldığını söylüyorlar. Salı günü yaptıkları açıklamada Trump’ın tayfaları vergi indiriminin artan büyüme tarafından dengeleneceğini iddia ediyorlardı.
Trump tayfası daha da ileri giderek bütçenin 2027 yılında dengede olacağını, yani hiç açık vermeyen bir bütçe üreteceklerini iddia ediyorlar.
Hazine Bakanı Mnuchin ise farklı bir açıklama yapmış. Bütçeye detayları koymadık, çünkü vergi indiriminin tam etkisinin ne olacağını şu anda tam bilemiyoruz demiş.
Bütçede, yıllık büyümenin de artacağı ve 2020 yılında, ülkenin ekonomik büyümesinin yüzde 3 düzeyine çıkacağı varsayımı da mevcut. ABD krizden sonra yılda yüzde 2 büyüme düzeyinde kalmıştı.
Bütçede büyümenin yüzde 3 düzeyine çıkacağı ve de ekonomik büyümenin 2.1 trilyon dolar ek kamu geliri yaratacağı iddiası da var.
Bir yandan vergi indiriminin miktarı kadar gelir bulmak zorundalar, diğer taraftan da bütçede 2.1 trilyon kadar miktar ek gelir gündeme getirilmiş ama bu gelirin nereden geldiği de açıklanmamış.
Hayırlısı diyelim. Trump bütçesi daha çok çok tartışılacak!
(AKŞAM)
