İtalyan Hükümeti Alitalia Spa adlı ve Papa’yı da dünyanın her yerine götüren havayolunu, sonunda bu hafta satışa çıkardı. Satış 5 Haziran’a kadar gerçekleşemediği takdirde, çalışanların sendikalarıyla şirketin ortaklarının kavgaları da iyice büyüyecek. Bilindiği gibi en büyük ortak Abu Dhabi kökenli Etihad Havayolları şirketi idi.
Bir zamanlar Alitalia SpA, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası, ‘Dolce Vita’nın sembolü’ sayılırdı. Ama peş peşe yıllarca ucuz havayollarıyla rekabet etmeye mecbur kalan Alitalia kâr edemediğinden, üç yıl evvel önce uçaklarını biraz iyileştirmek, kabin çalışanlarını yeniden eğitmek ve uçakların iç dekorasyonunu yenilemek gibi çarelerle çözüm aramıştı. Ettihad da bu yenileme çabaları için ilave sermaye yatırmıştı. Ama çözüm gerçekleşemedi, milyarlarca dolar ziyan sonrası, borç 3 milyar dolara yükseldi. Yıllık operasyonel zararlar sonunda 3 milyar dolarlık borç yaratmıştı.
Alitalia 2010 yılında İtalya’daki havayolu müşterilerinin yüzde 29 kadarına hizmet verirken, 2015 yılında hizmet ettiği insan ve kurum büyüklüğü yüzde 25 oranının altına inmişti. Buna karşılık üç ucuz ve küçük İtalyan havayolu şirketi müşteri payını yüzde 12’den beş yıl içinde yüzde 16 düzeyine çıkarmıştı. İtalya’daki en çok müşteri sahibi havayolu ise artık İrlanda’nın Ryanair adlı uçak şirketi olmuştu.
Sonunda Alitalia son on yılda ikinci defa olarak iflasın eşiğine geldi. Etihad Alitalia’nın yüzde 49 hissesine sahipti ama onlar da artık ek parasal yardım yapmayacaklarını ortaya koydular. Bu durumda devlet de bankacıların devreye girmesi ve satış yapılması yönünde bir tavsiyede bulundu.
Ama İtalyan bankalarının kendi sorunları havayolunun sorunlarından çok daha büyük. Bu durumda devlet gene de işin yüksek olduğu yaz aylarında uçuş yapılabilmesi için 670 milyon dolar nakit sağlayarak uçakları uçurdu. Fakat Alitalia’nın tam 12.500 çalışanı var ve onlar da sendikalarıyla satışa engel oluyorlar. Bu nedenle devlet oldukça zorda!
Alitalia şirketinin elde kalan tek satılabilecek varlığı ise sadece ‘adı’. Alitalia 1960’lı yıllarda Rock Hudson ve de İngrid Bergman gibi film şöhretlerini taşırdı.
Alitalia zirvede olduğu dönemde Avrupa’nın üçüncü büyük havayolu şirketi idi. Bugün konunun uzmanları küçük bir havayolu şirketinin salt Alitalia adını almak isteyebileceğini işaret ediyor ama fiyat ne olur konusu da bilinmiyor. Fakat şirketin bütünün almak isteyecek yerli veya yabancı bir şirket veya kişinin ortaya çıkmasının olasılığı sıfır olarak düşünülüyor.
Yani sonunda iş iflasa veya İtalyan devletinin tamamen devreye girmesine kalacak gibi bir ortam var. Ama İtalyan bankaları ve devlet de finansal açıdan oldukça sorunlu durumda! Sendikalar da Alitalia’nın gırtlağına sarılmış vaziyette!
Arrivederci zamanı gelmiş gibi!
(AKŞAM)
