Şubat ayına ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Buna göre ocak ayında yıllık bazda artan cari açık, şubat ayında da artmaya devam etti. Geçen yıl şubatta 1,96 milyar dolar olan cari açık beklentilere paralel bir şekilde 2,5 milyar dolara yükseldi. Böylece bu yılın ilk iki ayında cari açıktaki toplam artış 1,1 milyar dolara ulaştı.
Ödemeler dengesi verilerinin detayına baktığımızda ilk iki aydaki bozulmanın büyük oranda dış ticaret dengesindeki bozulmadan kaynaklandığını görüyoruz. İki aylık ihracat geçen seneki 23 milyar dolar seviyesinden 24,6 milyar dolara yükselirken iki aylık ithalat 27,6 milyar dolardan 30,2 milyar dolara yükselmiş. Böylece dış ticaret dengesi yaklaşık bir milyar dolar kötüleşmiş. Turizm gelirlerinde bir miktar kötüleşme olsa da henüz cari açık üzerinde ciddi bir bozulmaya neden olmamış. Turizm gelirleri yıllık bazda yüzde 15 oranında düşmesine rağmen yılın ilk iki ayında net hizmet gelirleri geçen yıla göre aynı seviyede (1,1 milyar dolar) gerçekleşmiş. Ancak turizm sektöründe görülen kötüleşmenin yaz aylarında daha belirgin hale gelmesi muhtemel.
Ödemeler dengesi tablosunun finansman tarafına baktığımızda hem uzun vadeli doğrudan yatırımlar kaleminde hem de kısa vadeli portföy yatırımlarında geçen yıla göre azalma görüyoruz. Aşağıdaki tabloda ödemeler dengesi gelişmeleri şubat ayı ve ilk iki aylık toplamlar halinde geçen yılla karşılaştırmalı olarak özetleniyor.
Tabloda da görüldüğü üzere ilk iki ayda net doğrudan yatırım girişi geçen yıla göre 1,1 milyar dolardan 0,6 milyar dolara gerilemiş. Ocak ayında artan portföy yatırımları girişi ise şubatta 1,2 milyar dolardan 0,9 milyar dolara gerilemiş. Ancak ilk iki ayda gerçekleşen toplam 4,6 milyar dolarlık finansmanının yaklaşık 3,1 milyar dolarının doğrudan yatırımlar ve portföy yatırımlarından geldiğini görüyoruz. Şubatta gerçekleşen 3,2 milyar dolarlık net finansman ise büyük oranda bankacılık sektöründeki mevduat hareketleri ve borçlanma kalemlerinden gelmiş.
Ayrıca geçen yılın ilk iki ayında net 1,2 milyar dolar olan kaynağı belirsiz döviz girişi bu yılın aynı döneminde negatife dönmüş ve 0,8 milyar dolarlık net çıkış yaşanmış. Bir diğer dikkat çekici gelişme de bankacılık dışı özel sektörün net borçlanmasının geçen yıla göre ciddi şekilde azalması. Yılın ilk iki ayında geçen yıl net 1,3 milyar dolar borçlanarak cari açığın finansmanına katkıda bulunan reel sektör borçlanması, bu yılın aynı döneminde 0,1 milyar dolarda kalmış. Gerek döviz kurundaki dalgalanmalar gerekse siyasi belirsizliklerin reel sektörün borçlanma performansını olumsuz etkilediğini düşünüyoruz.
Bütün bu finansman gelişmelerinin ardından geçen yılın ilk iki ayında net 0.6 milyar dolar artan resmi rezervler bu yılın aynı döneminde 1,5 milyar dolar azalmış. Bu azalma hem cari açıktaki artıştan, hem de net hata ve noksan kaleminde tersine dönen hareketlerden kaynaklanıyor. Geçen yılın toplamında net hata ve noksan kaleminden gelen finansman 11,3 milyar dolara, yani kabaca cari açığın üçte birine ulaşmıştı. Cari açıktaki son artış trendiyle birlikte hareketli on iki aylık toplamda cari açık 33,7 milyar dolara yükseldi. Bu rakam geçen yılın mayıs ayında 27,5 milyara kadar inmiş ancak geçen yılın ikinci yarısından itibaren yükselmeye başlamıştı. Bu trend bu yılın ilk iki ayında da devam ediyor.
(AKŞAM)
