Merkez Bankası tarafından açıklanan mart ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre geçen yılın aynı ayında 3,7 milyar dolar olan cari açık, beklentilere paralel, yüzde 18 oranında düşüşle 3,1 milyar dolara geriledi. Böylece yılın ilk iki ayında cari açıkta görülen artış trendi sona erdi ve on iki aylık cari açık 33 milyar dolar oldu.
Detayına baktığımızda cari açıktaki toparlanmanın büyük oranda ihracat kaynaklı olduğunu görüyoruz. Geçen yılın Mart ayında 13,5 milyar dolar olan ihracat (fob) yüzde 13,7’lik artışla 15,4 milyar dolara yükselirken ithalattaki (fob) artış yüzde 6 düzeyinde kaldı. Başka bir ifade ile ihracat iki milyar dolara yakın artarken ithalattaki artış kabaca bir milyar dolar civarında kaldı ve dış ticaret dengesi daha önce TÜİK tarafından açıklanan verilere paralel bir şekilde, bir milyar dolar civarında toparlandı.
Yılın ilk çeyreği itibarıyla üç aylık toplam verilere baktığımızda ihracatın 36,5 milyar dolardan 40,1 milyar dolara, ithalatın da 44,8 milyar dolardan 48,4 milyar dolara yükseldiğini görüyoruz. Buna karşılık net hizmet gelirleri ciddi bir değişim olmadan 1,8 milyar dolar düzeyinde kalmış. Aşağıdaki tabloda ödemeler dengesi tablosu ana kalemler itibarıyla özetleniyor.
İlk üç ayda 8,3 milyar dolarlık cari açığa 2,2 milyar dolarlık net hata ve noksan kalemi de dahil edildiğinde, toplam 10,5 milyar dolarlık finansman ihtiyacının 4 milyar doları rezervlerden karşılanmış. Tablonun en alt satırında görüldüğü üzere resmi rezervler geçen yıl 2,1 milyar dolar artarken bu yılın ilk üç aylık döneminde 4 milyar dolar azalmış.
Son on iki aylık verilerde doğrudan yatırım girişlerinin cari açığı karşılama oranı yüzde 30’un altında seyrediyor. Bunun yanında, geçen yılın toplamında finansmana 11,3 milyar dolar katkı yapan kaynağı belirsiz döviz girişleri (net hata ve noksan kalemi) bu yıl tersine dönmüş ve ilk üç ayda 2,2 milyar dolarlık çıkış gerçekleşmiş.
Özetle, cari açıkta ilk iki ayda görülen artış trendinin sona ermesi ve mart ayında bir miktar toparlanma görülmesi kuşkusuz olumlu. Ancak finansmanın büyük oranda kısa vadeye ve döviz rezervlerine dayalı olması, sürdürülebilir değil.
(AKŞAM)