Çin büyüyor da, tam ne kadar büyüdü? Geçtiğimiz perşembe günü Dünyanın ikinci büyük ekonomisinin 2017 yılı büyümesinin hesabı gündeme geldi. Yedi yıl peş peşe, az da olsa küçülen Çin, nihayet 2017 yılında yüzde 6.9 oranında büyüdü. Peki ya 2018 yılı için ne bekleniyor? Konuşulanlara bakılırsa sanki biraz azalma bekleyenler çoğunlukta gibi gözüküyordu!
Sık sık dalgalanan ekonomik verileri, ABD ve Avrupa, uzunca vadeli veri demek olan “signal”, ve de “noise” denen ani değişimler diye ikiye ayırır. ABD ve Avrupa’da araştırmacılar noise tipi veriyi hesaba katmaz, Signal’a bakarlar. Halbuki Çin trendi gösteren signal’i pek dikkate almaz, ama ani noise kovalanır, medyaya taşınır!
Çin 2016 yılında 6.7 büyüdükten sonra, 2017 yılının son çeyreğine gelindiğinde yıllıklaştırılmış olarak yüzde 6.9 büyümüştü.
7 yıl peş peşe ve 2010 yılından bu yana yavaşlama signali veren Çin büyümesi, 2014 yılında biraz toparlanmaya geçmiş ve nihayet 2016 yılında büyümeye 6.7 ile başlamıştı. 2017 yılında ise ihracat, inşaat ve de tüketim harcamasına bakılırsa, trend azalmadan artışa dönmüştü.
Çin’de büyüme hesabı yapmak oldukça zor, çünkü resmi rakamlar sürekli signal olarak yayımlanır. Ama yabancı ülkelerin büyümesi ise birçok noise içerirdi, artış ve azalışlar birbirini sürekli takip ederdi. Birçok resmi Çin kurumu da açıklanan verilerin aslında farklı, içeriden düzeltilmiş veriler olduğunu söylüyor.
Çin’in Ulusal İstatistik Bürosu Başkanı Ning Jizhe bir konferansta aslında verilerin düzeltildiğini, gerçek büyümenin kısmen ilan edilenden biraz daha farklı olduğunu söylemiş bulunuyor.
Ama diğer taraftan, Çin’in dev borç birikimine rağmen, Başkan Jizhe verileri toplamayı daha bilimsel hale getirdiklerini ve de artık 2016 sonrası ilan edilen büyümenin hakiki, iyice incelenmiş büyüme olduğunu gündeme getiriyor. Ancak büyümenin giderek yükselen borç nedeni ile riskli sayılabileceğini de söylüyor.
Tabii bir olağan durum da var. Çin çok büyük ve çok hızla ve çok dalgalı büyüme yaşayan bir ülke. Bu bilinen bir gerçek. Hong Kong danışmanlık firması olan ve Çin konusunda gerçek uzman olan Asia Analitica adlı firmanın sahibi ve yönetmeni Direktör Pauline Loong ise, Çin’de verilerin tanıtımı farklı şekilde organize edilmekte olduğunu ve ülke yapısı çok hızlı değiştiğinden de, dışarıdan gelip Çin’e bakan yabancıların, değişimleri pek izleyemeyeceklerini vurguluyor. Çünkü veri tanımları farklı ve oldukça değişken!
Bu nedenle 2018 yılında neler olabileceğini bugünlerde sağlam analiz etmek de pek mümkün değil gibi. Ama 2018 yılında biraz yavaşlama gerçekleşebilir demek ise mümkün.
(AKŞAM)
