The Economist dergisi hemen her sayısında bazı ilginç istatistikler buluyor. Mesela 2016’da dünyanın bütününde 560 bin cinayet işlenmiş. Cinayetlerin toplam ölüm sayısı içindeki payı yüzde 68 kadarmış. Zengin ülkelerde cinayetler azalırken, Latin Amerika, Güney Afrika, Orta Doğu ve Asya’da cinayetler artma trendindeymiş.
Dünya bazen savaşları durdurmak ve ölümleri önlemek yönüne gidiyordu ama cinayetleri durdurma çabası da pek yok. Mesela Latin Amerika, dünya nüfusunun yüzde 8 kadarını içeriyor ama cinayetlerin yüzde 38 kadarı Latin Amerika’da gerçekleşiyormuş.
Polis çabaları, kurbanların gelirlerinin kaybı, cinayetler gündeme getirildiği zaman da cinayetlerin faturası, global GSYİH sayısının yüzde 3.5 kadarıymış.
Kentleşme cinayetleri azaltan bir faktörmüş. Büyük nüfus artışlı Hindistan ve de Çin’e bakarsanız, cinayetler azalmakta.
Dünyada kentsel alanda büyümenin yüzde 90 kadarı fakir ülkelerde olmaktaymış. Diğer taraftan da HSBC adlı bankanın yaptığı bir araştırmaya göre 2030’da en kalabalık kentler de gelişen ülkelerde olacakmış. 50 en kalabalık kentten 42 kadarı gelişen ülkelerde gerçekleşecek. Dhaka, Karachi ve de Lagos kentlerinin her biri 25 milyon insanın yaşadığı yerler olacak ve de bu kentler mevcut en kalabalık 10 kente eklenecekmiş. Tabii bu büyümenin faturaları var. Latin Amerika’daki yedi ülke, dünyadaki cinayetlerin yüzde 25 kadarının gerçekleştiği yer olacakmış. 2015’te El Salvador, Suriye bir kenara konulursa, dünyanın en çok cinayet işlenen ülkesi olmuş. Latin Amerika’da bazı kentler de, cinayet açısından iyileşme yaşamakta. Kolombiya kentlerinde büyük ölüm istatistikleri vardı. Mesela Cali’de 1994’te 100 bin kişide 124 cinayet varmış ki, bu sayı New York’tan 4 misli fazla cinayet demekmiş. Yapılan incelemelere göre alkol ve de silahların ortadan bir ölçüde kaldırılması ise cinayetlerin yüzde 35 azalmasına yol açmış. Başka Kolombiya kentlerinde ise uyuşturucu kartelleri tamamen ortadan kaldırılmış. Sonunda Kolombiya’da cinayet oranı son 42 yılın en düşüğüne düşmüş.
Eğer bütün ülkeler, kendi bölgelerindeki cinayet oranlarını Kolombiya gibi azaltabilirlerse, yani 2030’da cinayet oranlarını iyice düşürebilirlerse, istatistikler 1.35 milyon kişinin ölümden kurtulacağını gösteriyor. Ama eğer yeniden, daha önceki cinayet oranları gündeme gelirse de, 1.25 milyon hayat tekrar ölüme döner de deniyor.
(AKŞAM)
