Son iki yılda Venezuela’nın petrol üretimi ve de elindeki döviz rezervleri iyice azaldı ama borcu da hızla arttı. Döviz rezervleri son iki yılda yarıya indi 10.4 milyar dolar civarında. Ama bu miktarın çoğu da nakit değil altın şeklinde. Altınlar da aslında uluslararası yatırımcılara ve de geçmişte kredi vermiş ülkeler teminat olarak verilmiş.
Venezuela ülke içinde ayda yüzde 20 enflasyon yaşamakta. Çünkü ekonomiyi kağıt para basarak ayakta tutmaya çalışmakta. Şu anda Venezuela enflasyonu yüzde 500 civarında ama bu yıl da işler kötü giderse IMF enflasyon yüzde 1600’e bile gidebilir diyor.
Venezuela Hükümeti’nin ve de petrol şirketi PDVSA’nın biraz rahatlayabilmesi için şu andaki petrol fiyatının 2017’nin sonuna kadar varil başına yüzde 15 artarak 70 dolara gelmesi gerek. Hükümet ve PDVSA’nın ülke dışına bono borcu 60 milyar dolara çıktı. Bu borçlar hem rahmetli eski Başkan Chavez, hem de bugünkü Başkan Maduro döneminin yönetiminin ikisinden müştereken kaynaklanmış bulunuyor. Bir zamanlar Çin Venezuela’ya petrol garntili 50 milyar dolar borç vermişti. Şimdi Çin de sessizce çekildi.
Venezuela Hükümeti ve de PDVSA bu yıl tam 8.5 milyar dolar borç ödemesi yapmak zorunda. 2018’de de ilaveten 7.9 milyar dolar borç ödenmesi gerekiyor. Geçtiğimiz hafta Venezuela 3 milyar dolara yakın bir borç ödemesi yaptı. PDVSA’nın nisan ayındaki bonosunun bir parçası olarak faiz ve anapara ödendi.
PDVSA kendisine hizmet veren petrol ihracatçılarına da milyarlarca borç sahibi ve iyice sıkışmaya başladı.Venezuela’nın petrol üretimi sorunlar nedeniyle 20 yıl evvel günde 2 milyar varil petrol çıkarırken şimdi anacak yarısını çıkarabiliyor. Üretim bu yılın bütününde yüzde 10 kadar daha azalacak.
PDVSA yan şirketi Citgo, ABD’de rafineri ve de benzin istasyonları sahibi. Geçen bir iki yılda da üç rafinerisini ve petrol pipeline tesislerini rehnederek nakit bulmuştu. Ama Citgo da şimdi kaynak sahibi değil!
Fakat Venezuela bonoları aslında yönetmeyi bilenlere oldukça yüksek gelir yaratıyor. Petrol fiyatları Şubat 2016’da 30 doların altına inince Nisan 2017’de bonolar dolar başına 36 centle satılmıştı. Şimdi ise bonoları vadesine kadar tutanlar dolar başına Nomura şirketinin hesabına göre yüzde 114 alacaklar.
Bu tabii büyük bir nakit ödemesi ama diğer tarftan da iflas olasılığı da küçük değil.
Tabii eziyeti esas çekenler, gıda, ilaç ve yaşam geliri kıtlığı içinde ayakta kalmaya çalışan normal vatandaşlar. Son yıllarda nüfusun kişi başına 9 kilo kadar zayıofladığı bir araştırma şirketi tarafından açıklandı. Yani açlık ve fakirlik oldukça kuvvetli! Petrol fiyatları 70 dolara çıkmazsa, kurtuluş da pek olamayacak! Tabi ülkenin içindeki siyasi savaşları ve kavgaları hiç vurgulamıyoruz.
(AKŞAM)