Bilindiği gibi dün yani çarşamba günü ABD Merkez Bankası’nın (FED) yönetimi toplandı ve geleceğe dönük, beklenen tür kararlar aldı. Janet Yellen toplantı sonrasında yaptığı açıklamada faizleri şimdilik şu andaki büyüklüğünde, yani 1-1.25 düzeyinde bıraktığını söyledi, yani faiz değiştirmedi. Bu yaklaşım zaten tahmin edilmekte idi. Bu alınan önemli birinci karar oldu.
Ancak FED bu yıl içinde şartlara bakılarak, aralık ayında bir faiz artışı daha olabileceğini de belirtti, fakat artışın doğal olarak ekonomik gelişmelere, özellikle enflasyonun gidişatına da endeksli olduğunu belirtti.
FED Başkanı Janet Yellen faiz konusunda 2018 yılında üç faiz artışı daha yapılabileceğini vurgulayarak, bunun da ekonomik değişmelere endeksli olduğunu hatırlattı .
Ancak FED önümüzdeki dönemde boş durmayacak. Bilindiği gibi FED bilançosunu kriz başlangıcından bu yana para basıp alınan bonolarla, yani para miktarını artırarak, iyice büyütmüştü. FED bilançosu krizin başlangıcından bu yana, son on yılda 4.5 trilyon dolar büyüklüğe gelmişti. FED bilançosu, bu süreçte, gelmiş geçmiş en büyük değerine yükselmişti.
Yellen bilançoyu ekim ayında başlayarak 2018 yılında her ay 10 milyar dolarlık hazine bonosu ve ipotekli senetler azaltması yaparak küçültmeye başlayarak. Vadesi dolan menkul kıymetler de yenilenmeyecek.
Bu faiz artışı ve bilanço küçültmesi hamleleri doların değer kazanmasını artıracak. Hatırlanırsa dolar bu geçtiğimiz yılda önemli boyutta değer kaybetmişti. Bu nedenle 1300 doların üstüne çıkan altın da FED planlarını açıklayınca da derhal biraz değer kaybetti ve de fiyatı 1300 doların altına indi, en son medyada dolar değeri 1295 dolara inmişti.
FED 2018 ve 2019 yıllarında da aylık azalımları giderek artıracak, böylece azalma iki yılda nerede ise FED’in bilançosunu, 4.5 trilyonun beşte biri kadar azaltacak deniyor. FED yönetimindeki personel (Başkanla beraber alınırsa, 16 kişide 12 olarak) olumlu kararlara katıldı.
FED faizleri 2015 yılından bu yana dört defa yükselterek 1-1.25 düzeyine yükseltmişti. Halbuki daha önce de FED faizleri yedi yılda sıfıra çok yakın bir düzeyde sabit tutmuştu.
Ancak enflasyon konusunda FED’in planları gerçekleşmemişti. Ocak 2017’de 1.9 olan enflasyon haziran ayında 1.4 düzeyine inerek düşük kalmakta direnmişti. Önümüzdeki yıl başı için enflasyon tahmini yüzde 1.5 ve de gelecek yıl için ise, gene de 1.9 olarak tahmin ediliyor.
Ama ABD iktisatçıları enflasyonun neden direndiğini, yüzde 2 hedefe gelmediğini pek açıklayamıyor. Buna rağmen Yellen kararlarını gündemde tutuyor.
(AKŞAM)
