Yunanistan yeniden gelişmeye başlar gibi ama kriz tahribatı da çok büyüktü demek çok doğru.
Konstantinos Vourvoulakis adlı kişi babasıyla beraber el yapımı çok özel mobilya yapar ve satarlarmış ama müşterilerin kriz nedeniyle paraları kalmayınca, satamaz hale gelmişler. 2014’te dükkanı kapattılar ve Konstantinos sonunda ekmek parasını, taksi şöförlüğü yaparak çıkarmak zorunda kaldı. Yunanistan’ın yeni başbakanı, 2009’da ülkenin kamu borçlarının açıklananın iki misli olduğunu itiraf etmek zorunda kalmıştı. Yükselen faiz ortamında rating kurumları da, kamunun borçlarını ödeyemez olduğunu açıklamak zorunda kaldılar.
Şimdi Ağustos 2018’deyiz ama durum ülkenin piyasadan borç almasına fırsat vermiyor. Şimdi yapılan hesaplarda önümüzdeki iki yılda 24 milyar euro nakit bulunabildiği taktirde gidişat kolaylaştırılabilir. Ama kamu finans yapısı ve de ekonominin normal hale gelmesi için daha çok çok zaman gerek.
Maliye Bakanı Euclid Tsakalotos, Yunanistan’ın bu hedeflerin üstünden gelebileceğini düşünüyor. Ama Yunanaistan’ın kamu borcu yükü GSYİH sayısının yüzde 180 kadarı. Bu nedenle 31 Temmuz tarihinde yapılan raporla IMF, Yunanistan’ın daha borç alması gerekiyor demiş.
Ücretler düştü, vergiler arttı
Kriz sonrasında gelinen durumda çalışanların beşte biri ve gençlerin ise beşte ikisi işsiz. İş sahibi olabilen şanslı kişilerin ise ücretleri düşmüş durumda ve de vergileri de çok arttı. Yüzbinlerce genç ve de yetenekli kişi de, daha iyi bir yaşam için ülkeyi terk etmiş durumda. Gerçi durum gene de yavaş da olsa da toparlanmakta. İhracat artmış durumda. Yunanistan’a gelen turist sayısı iki misline çıkmış ama Yunanistan’ın toparlanması İspanya ve İrlanda kadar değil. Tabii nominal ücretlerin düşmesi de bir sorun. Vergiler de birçok AB ülkesinden daha fazla. 40 bin euro yıllık gelir kazanan sayısı yüzde 70 oranının altında. Ülkede reel büyüme 2017 yılında yüzde 1.4 düzeyine gelebilmiş. Bu yıl, 2018 yılında da yüzde 2 civarına belki çıkabilecek gibi. Ama banka sistemi hala çok zor durumda . Öyle ki kişiler ve kurumlar zorlanıyor. Hükümetin ekim 2019 tarihinde de seçimi var.
Yazının başında adını verdiğimiz Konstantinos Vourvoulakis der ki, “Ülkemizin geçmişte çok büyük tarihi vardır ama ileride iyi bir gelecek sahibi olup olamayacağımızı pek bilemiyoruz!”